Bilgisayarlarda bilgileri kategorize edilmesiyle depolanmasının yapıldığı alana veri tabanı denilmektedir. Gün geçtikçe bilgilerde artış olması verilerin sınıflandırılması ve ayrıştırılmasını gerektirmiş ve onların depolanması gerekliliği ortaya çıkmıştır.
Depolamanın gerçekleşmesi için dosya işlem gerekli olsa da günümüz teknolojisinde yeterli olmamakla beraber daha geniş anlamda bir bilgi depolanması yöntemine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu konu için verilebilecek en iyi örnek ise telefonlarımızdaki rehber olacaktır. Bilgilerine ulaşıp onlar üzerinde düzenleme işlemlerini bu alanda yapmaktayız. Veri tabanında bilgiler düzenlendikten sonra depolanırken veriler dağınık bir şekilde yer almaktadırlar.
Veri tabanlarının temel amacı büyük miktarlardaki kurumsal olan verilerin işlenmesidir. Veriler düzenlenerek düzenli bir şekilde elektronik ortamda kaydedilmeleri yapılır. Sistemli bir şekilde yedeklenmesi ve kontrollerinden sonra bu bilgiler birçok uygulama ve kullanıcıya hizmet için sunulmaktadır. Büyük oranlardaki veriler güvenli ve hızlı bir şekilde ihtiyaç duyulan bilgi şekline dönüştürülebilmesi veri tabanlarının en büyük özelliğidir. Günümüzde dinamik web tasarımında da datanın saklanması için değişik veritabanları (databaseler) kullanılmaktadır.
Veri Tabanı Özellikleri
- Belirli bir kısımda birbirleriyle alakalı olan ve düzenlenmiş olan verilerin topluluğudur.
- Çoğu kullanıcının tercih edebilen birbiriyle alakalı olarak geniş olan bir veri kümesinde düzenlenebilme, sorgulanabilmesi ve depolanabilmesi amacıyla kurulabilir.
- Çoğu uygulamada hizmet verebilmek adına gereksiz ve zararlı verilerin dışında alakalı verilerin saklanabildiği veri topluluğu şeklinde kullanılabilir.
- Temelde verilerin kaydedilmesi ve bakımının yapılması olan bu sistem bilgisayar temellidir.
- Bir organizasyonda söz konusu bu verilerin merkezi olarak kontrolünü sağlayabilmektedir.
- Özetle veri tabanı sistemi kompüterize edilmiş olan bir kayıt takip amaçlı bir sistemdir.
- Veritabanları barındırılmak için veritabanı sunucusu adı verilen sunucular kullanılır.
Veri Tabanı Tasarımı
Bir veri tabanında tasarım temel olarak iki aşama şeklinde gerçekleşmektedir. Bunlardan ilk olanı Mantıksal Tasarım, burada kullanılacak veri tabanı söz konusu işletim sisteminden bağımsız bir biçimde meydana gelen çalışmalar doğrultusunda oluşur. İkincisi yani Fiziksel Tasarım, bu aşamada mantıksal tasarım aşamasında ortaya çıkarılan nesnelerin bir veri tabanının işletim sisteminin kullanılmasıyla meydana gelmektedir.
Veri Tabanı Türleri
1. Paylaşmalı Veri Tabanları
Çok sayıda fiziksel ortamda depolanabilen veri tabanlarına denir. Veri tabanı paylaşımında iki temel yol mevcuttur. İlk yol merkezi veri tabanında kısımlar oluşturmak. Bu yöntemle uzak olan işlemciler kendi yerel alanına hizmet edebilmeleri adına gerekli olan veriye sahip olacaklardır. Bir diğer yol ise merkezi veri tabanının bütün uzak olan noktalara kopyalanması sağlanır.
2. Nesne Ağırlıklı Veri Tabanları
İmajların, seslerin, fotoğrafların, çizimlerin, bütün hareketli video gösterimlerinin ve çizimlerin otomatik bir şekilde canlandırılması ve paylaşılması gereken nesneler şeklinde depolanmasını sağlayan veri tabanıdır. Bu şekildeki veri tabanı pazarlama ve finans alanlarında tercih edilmektedir.
3. Hiper Medya Veri Tabanları
Modülden modüle geçebilmek için kendi yolunu kendisi seçebilmektedir. Bilgi şemasının sağlanması için önceden belirlenmiş olan organizasyon şemalarına gerek yoktur. Burada kullanılacak olan her modülü ekranda görebilir ve gösterimi yapılan modül ve diğer veri tabanlarıyla modülleri arasında olan bağlantılarda gösterilebilmektedir.
4. Çok Boyutlu Veri Analizi
Bu analiz yönteminde kullanıcı aynı verinin birçok farklı boyutlarını görebilme olanağına ulaşır. Örnek olarak Marmara, Ege ve Orta Anadolu bölgelerinde cıvata, vida, somun, sıhhi tesisat gibi 4 farklı ürünler satmakta olan bir işletmenin reel satışlarını görebilme amacıyla kullanılabilmektedir.
Veri Tabanlarının Sorgulamaları
Fiziksel tasarımlar reel verilerin girişi ve denemeleriyle bitirilmektedir. Veri tabanı sistemlerinde teknolojinin sürekli değişmesi, kullanıcı gereksinimlerinin değişmesi süreçlerine bağlı olarak sürekli bir biçimde değişikliklere maruz kalmaktadır. Belirli bir sürenin ardından her yazılımda olabileceği gibi güncellik özelliklerini kaybederek ömürleri bitecektir. Veri tabanı sistemlerinde meydana gelen işlemlerin en önemlisi sorgulamaktır. Sorgulamada yalnızca bir tablo kullanılabileceği gibi birden fazla tablo arasındaki ilişkilere bağlı biçimde çapraz bir şekilde de sorgulanabilmektedir. Sorgulama yönteminde genel olarak SQL ve QBE dil araçları kullanılmaktadır.
